Slimme gebouwen: de toekomst is nú
‘Smart buildings’ heten ze: gebouwen met technologische hoogstandjes – soms verrassend eenvoudig - die medewerkers en bezoekers op diverse manieren ‘servicen’. Sensors en systemen die allerlei data in een gebouw verzamelen, waardoor processen worden geoptimaliseerd, gebruikerservaringen verbeterd en nieuwe diensten mogelijk gemaakt. Gebouwen met zelflerende systemen die onderling communiceren, waardoor steeds meer automatisch gebeurt. De toekomst is nú en FMH is er volop mee bezig. Aan het woord is Harm van den Boogaard – programmamanager Vernieuwende dienst-verlening bij FMH.
"Slimme systemen kennen we al van thuis. De slimme deurbel bijvoorbeeld, zodat je op afstand kunt zien, wie er voor de deur staat. Of slimme thermostaten met geofencing, die aanspringen zodra je in de buurt van je huis komt. Je kunt de hele week zo programmeren dat de thermo-staat rekening houdt met de buitentemperatuur en zonlicht. Als de bewegingssensors vaststel-len dat er niemand thuis is, gaat de temperatuur automatisch een paar graden naar beneden. Raamverduistering is nog zo’n voorbeeld: die gaat automatisch omlaag als de zon naar binnen schijnt. En het voordeurslot dat met een vingerafdruk opent, of dat ontgrendelt via je telefoon. Dat soort toepassingen is er ‘in het groot’ ook voor smart buildings: innovatieve technieken die de werkomgeving verbeteren, die ondersteunende processen automatiseren, waardoor de bewoners nóg beter hun werk kunnen doen en waardoor hun prestaties zelfs verbeteren. Van de parkeerplaats tot de ontvangstruimte en van de werkplek tot aan een vergaderzaal.
Gebouwen worden intelligent
Smart buildings zijn uitgerust met sensoren die gegevens verzamelen. Daarnaast werken de aanwezige gebouwsystemen met elkaar samen. Doordat die systemen zoals toegangscontrole, wifi-punten, liften, klimaatinstallaties verlichting met elkaar communiceren, verkrijgen we waardevolle informatie. Zo kunnen we onze dienstverlening efficiënter maken en afstemmen op de wensen van de klant. We besparen bijvoorbeeld op energiekosten door een gebouw alleen dáár te verlichten en te verwarmen waar dat nodig is. Gebouwen worden niet alleen datagedreven, ze worden ook intelligent. Door te leren van de data worden gebouwen zelfsturend. Een deel van ons facilitaire werk zal hierdoor in de toekomst flink veranderen en vraagt nieuwe competenties en vaardigheden. Bij FMH Vernieuwende dienstverlening onderzoeken, testen en implementeren wij technieken die ingezet kunnen worden in smart buildings om nu en in de toekomst te kunnen anticiperen op vragen van onze klanten. De sleutelcard kennen we natuurlijk al; dat is een kaart waarop rechten staan om bepaalde ruimten wel of niet te mogen betreden. Technisch gezien kun je die sleutelkaart ook vervangen door een app op de smartphone. Maar dan komen ook andere aspecten, zoals veiligheid en privacy om de hoek kijken. Een mooi voorbeeld zijn ook de klimaatbureaus. Dat zijn bureaus die je kunt instellen op je persoonlijke behoefte, door een verwarmd blad en een ventilatiesysteem.
Minder waterverspilling
Een ander voorbeeld is het gebruik van sensoren om leidingen door te spoelen. Dat spoelen is nodig om legionella te vermijden. Sensoren kunnen helpen om alleen leidingen door te spoelen die al een tijdje niet zijn gespoeld. Signalen van sensoren geven door welke leidingen hoognodig gespoeld moeten worden. Dit zorgt ervoor dat het hele proces rondom legionellabeheersing er anders uit gaat zien. Daarnaast is er veel minder waterverspilling. Dit is gaat veel verder dan een vernieuwende techniek. Dit systeem zorgt voor een lager risico op legionellabesmetting en een proces met minder fysieke inspanning van mensen. Bovendien zit hier een belangrijke link met onze focus op duurzame dienstverlening. Want in één keer de juiste leidingen spoelen, is natuurlijk hartstikke duurzaam. Deze zomer testen we de legionellapre-ventie samen met het Rijksvastgoedbedrijf (RVB) in één van onze panden aan de Bezuidenhoutseweg 73.
Data verzamelen én analyseren
Een andere consequentie van deze manier van spoelen is dat het proces anders wordt ingericht door datagedreven te werken en niet meer een standaardronde te lopen. Met die data kunnen we ook gerichter in gesprek gaan met de klant. Een mooi voorbeeld zijn de zit-sta bureaus: met data kunnen we laten zien of en hoe ze worden gebruikt. We kunnen onze klant dan gericht adviseren en daarmee meer service bieden.
Smart buildings kenmerken zich door sensoren en systemen die met elkaar communiceren via een bedrijfsnetwerk, maar dat kan ook het internet zijn. Deze sensoren en systemen verzamelen continu data over de activiteiten en omstandigheden in en om het gebouw. Door deze enorme hoeveelheid gegevens – ook big data genoemd - te analyseren, ontstaat er veel in-zicht om beschikbare faciliteiten, omstandigheden én facilitaire zaken nog beter af te stemmen op de gebruikers. Uiteraard met als doel om het uitvoeren van diverse activiteiten binnen het gebouw voor gebruikers zo efficiënt en plezierig mogelijk te maken en tegelijkertijd sterk te besparen op facilitaire kosten en vierkante meters.
Minder goede bedoelingen
Of er een keerzijde is aan al deze prachtige innovatieve ontwikkelingen? Daar kan ik alleen maar volmondig ‘ja’ op antwoorden. Alle data die we via systemen verzamelen kunnen ook interessant zijn voor mensen met minder goede bedoelingen. Veiligheid en privacygevoeligheid zijn voor ons het allerbelangrijkst bij onze verkenning van nieuwe technologieën. Al vanaf het ontwerp kijken we goed naar de veiligheid en de privacy van onze collega’s. Je moet er niet aandenken dat zaken misgaan omdat er nog een fout in zit. Data kunnen dan op straat terecht komen. Als dienstverlener zijn we heel zorgvuldig als het gaat om het anonimiseren van persoonsgegevens. Zo willen we bijvoorbeeld wél graag weten hoe mensen een zit-stabureau gebruiken, maar zijn persoonlijke gegevens hierbij absoluut niet interessant. Samen met mijn team onderzoek ik de nieuwste ontwikkelingen. We móeten hierbij risico nemen en experimenteren. Dat maakt ons werk juist zo leuk. De toekomst is nú."
FMH Programma Vernieuwende dienstverlening
Nieuwe technologieën en ontwikkelingen creëren mogelijkheden om de dienstverlening van FMH te verbeteren. We zitten bovenop deze ontwikkelingen om zo een kennisvoorsprong te hebben waarmee we onze klant snel en proactief adviseren over nieuwe vraagstukken. Dit doen we door te experimenteren met technologieën en ontwikkelingen op drie onderwerpen.
1. Smart buildings: we onderzoeken hoe sensoren en technieken die gegevens verzamelen in een slim gebouw kunnen bijdragen aan de verbetering van onze dienstverlening.
2. Duurzaamheid: we onderzoeken of slimme technieken en ontwikkelingen kunnen bijdragen aan de duurzaamheidsdoelen van FMH.
3. Ontmoeten: we onderzoeken op welke manier innovatie kan bijdragen aan de werkomge-ving als ontmoetingsplek.
Tekst: Ayla Cloosterman en Judith Kraaijenbrink